Le ƒe ʋɛ siwo va yi me la, amesiwo le atikewɔlawo ƒe kpekpeɖeŋu dim le lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ ta ƒe xexlẽme dzi ɖe edzi ŋutɔ. Esi atikewɔwɔ ŋuti mɔ̃ɖaŋununya va le ŋgɔ yim ta la, atikewɔwɔ vovovowo va do be woakpe ɖe ame ɖekaɖekawo ŋu woaɖo woƒe lãmesẽnyawo gbɔ. Le nu yeye siawo dome la, . Kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ va zu nyati vevi aɖe si ŋu woƒoa nu tsoe le lãmesẽ kple agbe nyui nɔnɔ ƒe habɔbɔa me.
Ame geɖe wɔa avu kple kpekpeme dzi kpɔkpɔ le domenyiŋusẽfianu, lãmenugbagbeviwo ƒe dɔwɔwɔ, kple agbenɔnɔ ƒe nɔnɔmewo ƒe ƒuƒoƒo ta. Mɔnu siwo wozãna tsã abe nuɖuɖu kple kamedede ene gakpɔtɔ le vevie, gake ɣeaɖewoɣi la, ɖewohĩ womesɔ gbɔ na amesiame o. Afi siae kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe atikewo va le dɔ wɔm le, si naa dɔwɔnu bubu aɖe si akpe ɖe agbagbadzedze be woakpɔ kpekpeme dzi.
Kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ nye atikewɔwɔ siwo dzi FDA da asi ɖo siwo kpena ɖe ame ŋu le kpekpeme dzi kpɔkpɔ me to nuɖuɖu ƒe dzodzro dzi kpɔkpɔ kple lãmenugbagbeviwo ƒe dɔwɔwɔ nyuie wu me, si naa tiatia bubu ame ɖekaɖeka siwo le avu wɔm kple lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ.
Nukawoe nye atike siwo wodona ɖe kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ?
Atike siwo wodona ɖe lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ nye atikewɔwɔ ƒe atike siwo wodona to atike si wodo na ame me si ƒe taɖodzinue nye be woakpe ɖe ame ɖekaɖekawo ŋu be woaɖe woƒe lolome dzi akpɔtɔ. Zi geɖe la, atike siwo kpɔa ŋusẽ ɖe lãmetsiŋusẽ ƒe mɔ siwo do ƒome kple nuɖuɖu ƒe dzodzro, nuɖuɖu ƒe ʋeʋẽ, kple ŋutilã ƒe dɔwɔwɔ dzi la nɔa atike siawo me. Zi geɖe la, woŋlɔa wo na ame ɖekaɖeka siwo lolo akpa alo lolo akpa eye womekpɔ nuɖuɖu kple kamedede ɖeɖeko me tsonu ɖedzesi aɖeke o.
Nusiwo wozãna wu le kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ me dometɔ aɖewoe nye peptide-1 (GLP-1) xɔla ƒe agonists abe liraglutide (adzɔnu ƒe ŋkɔ Saxenda) kple 10. Semaglutide (ŋkɔ si woyɔna be wegovy). Woto atike siawo vɛ le gɔmedzedzea me be woatsɔ ada suklidɔ ƒomevi evelia gake wokpɔe be ekpɔ ŋusẽ ɖe lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ dzi ŋutɔ.
Atike siawo siwo wodona ɖe lãme na ame la wɔa dɔ to GLP-1 lãmetsi si wowɔna le dzɔdzɔme nu le ŋutilã me ƒe dɔwɔwɔ sɔsrɔ̃ me. GLP-1 nana insulin ƒe dodo dzina ɖe edzi, enaa dɔgboa ƒe ʋuʋu dzi ɖena kpɔtɔna, eye wòɖea nuɖuɖu ƒe dzodzro dzi kpɔtɔna. Ne wodo ŋusẽ nu siawo ɖe edzi la, kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ kpena ɖe ame ɖekaɖekawo ŋu wosena le wo ɖokui me be yewoƒe lãme sẽ ɣeyiɣi didi wu, si wɔnɛ be woɖea nuɖuɖumeŋusẽ bliboa dzi kpɔtɔna.
Ele vevie be míade dzesii be atike siwo woŋlɔ na ame ƒe lolome dzi ɖeɖe kpɔtɔ nye atike siwo woŋlɔ na ame eye ele be woazãe le lãmesẽdɔwɔla bibi aɖe ƒe dzikpɔkpɔ te ko. Menye akunyawɔwɔ ƒe kuxiwo gbɔ kpɔnue wonye o ke boŋ woɖoe be woazã wo ɖekae kple nuɖuɖu si me nunyiame mele o kple kamedede si dzina ɖe edzi.
Aleke kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe atikewo wɔa dɔe?
Kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ koŋue wɔa dɔ to ŋusẽkpɔkpɔ ɖe ŋutilãa ƒe nugbagbeviwo ƒe dɔwɔwɔ si kpɔa dɔwuame kple nuɖuɖu dzi me. GLP-1 xɔla ƒe agonists wɔa dɔ ɖe xɔla siwo le ahɔhɔ̃ kple dɔgbo me dzi, si wɔnɛ be nuɖuɖu ƒe dzodzro dzi ɖena kpɔtɔna eye wòsena le eɖokui me be yeɖi ƒo le nuɖuɖu vɔ megbe.
Ne wodoe la, atike siawo nana dɔgboa me ƒuna kabakaba, si fia be nuɖuɖu nɔa dɔgboa me ɣeyiɣi didi wu. Esia nana nuɖuɖu vivina ɖe edzi le nuɖuɖu vɔ megbe, si ɖea didi be woaɖu nu le nuɖuɖu dome dzi kpɔtɔna. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, wotrɔa asi le teƒeɖoɖo ƒe mɔ siwo do ƒome kple nuɖuɖu ŋu, si ate ŋu akpe ɖe ame ŋu be nuɖuɖu siwo me nunyiame sɔ gbɔ ɖo, siwo me ami sɔ gbɔ ɖo ƒe dzodzrowo dzi naɖe akpɔtɔ.
Gawu la, atike siwo wodona ɖe lãme na ame ƒe kpekpeme ate ŋu ana insulin ƒe dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi eye wòakpe ɖe sukli ƒe agbɔsɔsɔ si le ʋu me ŋu. Esia ɖea vi na ame ɖekaɖeka siwo ŋu suklidɔ do ŋgɔ na alo suklidɔ ƒomevi eve le, elabena suklidɔ dzi ɖuɖu nyuie wu ate ŋu aɖe suklidɔ ƒe kuxiwo ƒe afɔku dzi akpɔtɔ.
Mɔnu siawo ƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi bliboa nye calorie ɖuɖu dzi ɖeɖe kpɔtɔ, si ne wotsɔe kpe ɖe ŋusẽzazã si dzi ɖe edzi to kamedede me ŋu la, ehea kpekpeme dzi ɖena kpɔtɔna. Dɔdamɔnu dodokpɔwo ɖee fia be dɔnɔ siwo zãa lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ, tsɔ kpe ɖe agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔ ŋu, ate ŋu ana woƒe lolome naɖiɖi ŋutɔ ne wotsɔe sɔ kple agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔ ɖeɖeko.
Gake atike siawo ƒe ŋuɖoɖo ɖekaɖekawo ate ŋu ato vovo. Ame aɖewo ate ŋu akpɔ woƒe lolome dzi akpɔtɔ ŋutɔ, gake ame bubuwo ya ate ŋu akpɔ emetsonu siwo mede naneke o wu. Atikewɔmɔnu si woɖo ɖi la zazã kple edzi wɔwɔ, tsɔ kpe ɖe agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔ siwo yi edzi ŋu, nye nu vevi siwo ana woaɖe lolo dzi akpɔtɔ ahalé wo me ɖe asi.
Viɖe kple afɔku siwo le lolododo me .
Atike siwo wodona ɖe lãme na ame ƒe kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ naa viɖe geɖe ame ɖekaɖeka siwo le avu wɔm kple lolo akpa. Le viɖe vevitɔ si le lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ me ŋu la, atike siawo ate ŋu ana nɔnɔme siwo do ƒome kple lolo akpa abe ʋusɔgbɔdɔ, ʋumemi ƒe agbɔsɔsɔ si me ʋumemi ƒe agbɔsɔsɔ le ame ŋu, kple alɔ̃dɔdɔ ƒe mɔxexe si xea mɔ na ame ƒe lãme naganyo ɖe edzi ene. Kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ate ŋu aɖe nuteɖeamedzi dzi akpɔtɔ le ƒunukpeƒewo hã ŋu, ana ʋuʋu nyuie wu, eye wòana agbenɔnɔ ƒe nyonyome bliboa nanyo ɖe edzi.
Le ame ɖekaɖeka siwo ŋu suklidɔ ƒomevi eve le gome la, kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ate ŋu akpe ɖe ame ŋu be suklidɔ dzi ɖuɖu nanyo ɖe edzi, si ate ŋu aɖe suklidɔ ƒe atike bubuwo ƒe hiahiã dzi akpɔtɔ. Viɖe eve sia nana be atike siawo dodo nye nu vevi aɖe le suklidɔ dzi kpɔkpɔ ƒe ɖoɖo si me wowɔa nusianu le me.
Gake abe atikewo katã ene la, afɔku siwo ate ŋu ado mo ɖa kple eƒe nugbegblẽ le ame ŋu ate ŋu ado le ame ƒe lolome dzi ɖeɖe kpɔtɔ me. Nusiwo wògblẽna le ame ŋu zi geɖe dometɔ aɖewoe nye lãmetutudɔ, ʋuʋudedi, aɖuɖɔtoe, dɔgbo ƒe dɔmawɔmawɔ nyuie, kple ƒodo ƒe vevesese. Zi geɖe la, dzesi siawo mesẽna o va ɖo esiwo le sue eye woɖina ɖe edzi le ɣeyiɣi aɖe megbe ne ŋutilãa le tɔtrɔm ɖe atikeawo ŋu.
Togbɔ be eƒe nugbegblẽ le ame ŋu vevie, togbɔ be mebɔ o hã la, ate ŋu anye dɔgbo ƒe dɔléle, dɔgbo ƒe dɔléle, ayiku me kuxiwo, kple nusiwo ŋu ŋutilã melɔ̃a nu le o. Afɔku si ate ŋu anɔ lãkusi me dɔdzẽwo ŋu hã li, siwo dome kansa hã le, abe alesi wokpɔe le numekuku siwo wowɔ le lãwo ŋu me ene, togbɔ be womeɖo kpe esia dzi le amegbetɔwo me o hã. Eyata womeɖe mɔ ɖe atike siawo ŋu le ame ɖekaɖeka siwo ŋu lãkusi me dɔdzẽ ƒomevi aɖewo le alo woƒe ƒome ŋutinya me o.
Ele vevie ŋutɔ be dɔnɔwo nadzro woƒe atikewɔwɔ ŋutinya kple nusiwo ŋu wotsi dzi ɖo ɖesiaɖe me kple woƒe lãmesẽdɔwɔla hafi adze lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ gɔme. Lãmesẽdɔwɔla ƒe ŋkuléle ɖe nu ŋu edziedzi hiã be woatsɔ akpɔ nu gbegblẽ ɖesiaɖe si ado tso eme gbɔ eye woakpɔ egbɔ be atikeawo le dɔ wɔm nyuie.
Amekae wòle be wòabu atike siwo wodo na ame ƒe lolome dzi ɖeɖe kpɔtɔ ŋu?
Zi geɖe la, wokafua kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ na ame tsitsi siwo ƒe ŋutilã ƒe lolome ƒe dzesi (BMI) nye 30 kg/m2 alo esi wu nenema (lolome), alo esiwo ƒe BMI nye 27 kg/m2 alo esi wu nenema (lolo akpa) siwo hã ƒe atikewɔwɔ me dɔléle ɖeka ya teti abe ʋusɔgbɔdɔ, suklidɔ ƒomevi 2, alo suklidɔ ƒomevi 2 ene.
Woɖo atike siawo na ame ɖekaɖeka siwo dze agbagba be yewoaɖe yewoƒe lolome dzi akpɔtɔ to nuɖuɖu kple kamedede ɖeɖeko me. Wonye lolo dzi kpɔkpɔ ƒe ɖoɖo si me wowɔa nu geɖe le ƒe akpa aɖe si me agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔwo abe nuɖuɖu si me nunyiame mele o kple kamedede si dzina ɖe edzi ene le.
Menye amesiamee nye ame si sɔ be woado atike na ame si ƒe lolome dzi ɖe kpɔtɔ o. Ðewohĩ ame ɖekaɖeka siwo ŋu dɔdzẽ le, lãmenugbagbeviwo ƒe dɔléle aɖewo, alo dɔgbo ƒe dɔléle sesẽwo le wo ŋu la madze o. Mele be nyɔnuwo nazã atike siawo o, elabena womeɖo woƒe dedienɔnɔ anyi le ameha siawo me o.
Atikewɔwɔ me numekuku nyuie si lãmesẽdɔwɔla aɖe awɔ le vevie be woakpɔe ɖa be atike siwo wodona ɖe lãme na ame ƒe kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ nye tiatia si sɔ hã. Ele be woatu nyametsotso be woadze atikewɔwɔ ma gɔme ɖe viɖe siwo ate ŋu ado tso eme kple afɔku siwo ate ŋu ado tso eme, ame ɖekaɖekawo ƒe lãmesẽ ƒe nɔnɔme, kple lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe taɖodzinuwo dzi nyuie.
Gazazã kple lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe atikewo ƒe asixɔxɔ kple woƒe asixɔxɔ .
Ga si woaxe ɖe atike siwo wodona ɖe lãme na ame ta ate ŋu anye nusi ŋu woabu vevie na ame ɖekaɖeka geɖe. Atike siawo ate ŋu axɔ asi, eye nugblẽfexeɖoɖoa to vovo ŋutɔ. Nugblẽfexeɖoɖo aɖewo ate ŋu axe ga si woatsɔ ada dɔae, vevietɔ ne woŋlɔ wo na suklidɔlélawo, gake bubuwo ya mate ŋu axee ɖe lolo dzi ɖeɖe kpɔtɔ ta o.
Ðewohĩ ahiã be dɔnɔwo nadzro dɔnɔwo ƒe kpekpeɖeŋunaɖoɖo siwo atikewɔƒewo wɔna me alo abu atike bubu siwo wozãna ɖe atikewɔmɔnu bubuwo ŋu ne woli ŋu. Anyo be nàƒo nu kple lãmesẽdɔwɔla alo atikewɔla tso tiatia siwo woawɔ be woaɖe gazazã siwo le kotoku me dzi akpɔtɔ ŋu.
Anyigba ƒe teƒe si woate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖo hã ate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖe afisi woate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖo dzi, elabena menye lãmesẽdɔwɔlawo katãe nya nu tso atike siwo woado na ame be woaɖe lolo dzi akpɔtɔ ŋu nyuie o. Dɔlékuiwutikewo alo bariatric atikewɔwɔ ŋuti nunyala bibiwo ate ŋu akpɔ nuteƒekpɔkpɔ le atike siawo me.
Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ele be dɔnɔwo nanɔ dzadzraɖoɖi ɖe adzɔgbeɖeɖe si wotsɔ kpe ɖe atike siwo wodona ɖe lãme na ame ŋu. Hehenana nyuie le atikewo dodo ƒe mɔnuwo, nudzraɖoƒe ƒe nudidiwo, kple atikewɔwɔ ƒe ɖoɖowɔɖiwo dzi wɔwɔ ŋu nye atikewɔwɔ ƒe dzidzedzekpɔkpɔ ƒe akpa vevi aɖewo.
Nyanuwuwuw
Kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe atikewo tsi tre ɖi na dɔwɔnu si ŋugbe wodo le avuwɔwɔ kple lolo akpa me. Wona tiatia bubu ame ɖekaɖeka siwo dze agbagba be yewoakpɔ lolo dzi akpɔtɔ ŋutɔ to mɔnu siwo wozãna tsã ɖeɖeko dzi. To ŋusẽkpɔkpɔ ɖe lãmetsiŋusẽ ƒe mɔ siwo kpɔa nuɖuɖu ƒe dzodzro kple ŋutilã ƒe dɔwɔwɔ dzi me la, atike siawo ate ŋu akpe ɖe ame ŋu be woaɖe nuɖuɖumeŋusẽ dzi akpɔtɔ eye woado lolo dzi akpɔtɔ ne wotsɔ wo kpe ɖe agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔwo ŋu.
Gake atike siwo wodona ɖe lolo akpa me menye atike si sɔ na wo katã o. Wobia be woabu viɖe kple afɔku siwo le eme ŋu nyuie eye ele be woazãe le lãmesẽdɔwɔla bibi ƒe mɔfiafia te. Ele vevie be ame ɖekaɖekawo nakpɔ mɔ na nu ŋutɔŋutɔwo eye woase egɔme be atike siawo wɔa dɔ nyuie wu ne wowɔ ɖoɖo si me kɔ nyuie si me nuɖuɖu, kamedede, kple agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔwo le la ƒe akpa aɖe.
Ne èle ŋugble dem le . weight loss injections , bia gbe wò . lãmesẽdɔwɔla be woakpɔe ɖa be wosɔ na wò hã. Mi katã miate ŋu awɔ aɖaŋu si sɔ na ame ŋutɔ si ado alɔ miaƒe lãmesẽ ƒe taɖodzinuwo eye wòana miaɖo mɔ si dzi miato akpɔ kpekpeme dzi kpɔkpɔ si anɔ anyi ɖaa dzi.
Nyabiasewo ƒe 1999 me.
Ðe ame aɖe ate ŋu azã atike siwo wodona ɖe lãme na amea?
Woɖoe be woado ame tsitsi siwo lolo akpa alo lolo akpa le lãmesẽkuxi siwo do ƒome kple lolo akpa la na ame tsitsi siwo lolo akpa. Womesɔ na amesiame o eye wobiaa atikewɔmɔnu tso lãmesẽdɔwɔla gbɔ le atikewɔwɔ me dzodzro tsitotsito megbe.
Nukae nye atike siwo wodona ɖe lãme na ame ƒe nugbegblẽ le ame ŋu zi geɖe?
Nusiwo wògblẽna le ame ŋu zi geɖe dometɔ aɖewoe nye lãmetutudɔ, ʋuʋudedi, aɖuɖɔtoe, dɔgbo ƒe dɔmawɔmawɔ nyuie, kple ƒodo ƒe vevesese. Zi geɖe la, dzesi siawo nɔa anyi ɣeyiɣi kpui aɖe ko eye ate ŋu aɖiɖi le ɣeyiɣi aɖe megbe.
Aleke gbegbee mate ŋu akpɔ mɔ be makpɔ emetsonuwo kabae?
Kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe emetsonuwo to vovo le ame ɖekaɖekawo dome. Ame aɖewo ate ŋu akpɔ lolo dzi akpɔtɔ le kwasiɖa ʋɛ aɖewo megbe, evɔ le ame bubuwo gome la, ate ŋu axɔ ɣeyiɣi didi wu. Atikea zazã atraɖii, tsɔ kpe ɖe agbenɔnɔ ƒe tɔtrɔ ŋu nana nu nyuiwo dona tso eme.
Ðe wògahiã kokoko be maɖu nu ahade kame esime mele nye kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ zãm?
Ẽ, kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ wɔa dɔ wu ne wotsɔe kpe ɖe nuɖuɖu si me nunyiame mele o kple kamedede si dzi ɖe edzi ŋu. Wotrɔ asi le wo ŋu be woakpe ɖe agbenɔnɔ ƒe nɔnɔme siwo le lãmesẽ me ŋu, ke menye ɖe wo teƒe o.
Ðe nugblẽfexeɖoɖoa xea fe ɖe lolo dzi kpɔtɔnaa?
Nugblẽfexeɖoɖo na kpekpeme dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe atikewo to vovo. Ele vevie be nàbia wò nugblẽfexeha la be nàse wò nugblẽfexeɖoɖoa gɔme. Wò lãmesẽdɔwɔla alo atikewɔla hã ate ŋu akpe asi ɖe gakpekpeɖeŋu ƒe tiatiawɔblɔɖewo me dzodzro ŋu.
Nukae na Aoma ƒe FAT-X nye etɔxɛ?
Wotrɔ asi le AOMA ƒe FAT-X ŋu koŋ na ame ɖekaɖeka siwo hiã na lãmesẽ dzi ɖeɖe kpɔtɔ ƒe kpekpeɖeŋu le lãmesẽ me. To vovo na GLP-1 ƒe atikewo la, Fat-X zãa acetyl hexapeptide-39, si nye nuɖuɖu ƒe dzodzro ƒe nutete nyui aɖe si kpena ɖe ame ŋu be nuɖuɖu megaɖuna o eye wònana ame ƒe lãme megaɖuna nyuie o. Enyo ŋutɔ na amesiwo melɔ̃na be yewoazã o alo womate ŋu azã atike siwo wodona ɖe lãme na ame o. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, afɔku aɖeke mele FAT-X me o eye eƒe asi bɔbɔ wu, si wɔe be wòsɔ na zazã ɣeyiɣi didi.
Aleke mawɔ aƒle Aoma ƒe FAT-X?
Àte ŋu asrɔ̃ nu geɖe tso FAT-X ŋu eye nàƒle nu to míaƒe nyatakakadzraɖoƒe si woɖo ɖe amewo dzi . AOMA ƒe nyatakakadzraɖoƒe si woɖo ɖe dziɖuɖua . Míenaa nuƒleƒe ƒe asiɖeɖe le nu ŋu ƒe tiatia siwo te ŋu trɔna bɔbɔe hã be wòakpe ɖe ŋuwò nàxɔ míaƒe nu deŋgɔwo le asi si me ga mele o wu nu. Ne nya aɖe le asiwò la, ke ƒo nu tso . Te ɖe AOMA ƒe asisiwo ƒe dɔwɔƒe ŋu, eye míana dɔnyala bibiwo wò .
