ምርዳእ ናይ ምጽዓን መርፍእ ምርዳእ መምርሒ ንቆርበትና ምብራህ

ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት፡ ድሌት ብርሃንን ብርሃን ዝህብን ቆርበት፡ ንብዙሓት ዝተፈላለዩ ናይ መመላኽዒ ሕክምናታት ክድህስሱ ገይሩዎም እዩ። ካብዚኦም ንቆርበትና ንምብጻሕ ዝሕግዝ ሜላ ኮይኑ ንምፅዓን መርፍእ ርኡይ ኣቓልቦ ረኺቡ እዩ። እዚ ጽሑፍ እዚ ኣብ ዓለም ምጽዓቕ መርፍእ ይጥሕል፣ ነቶም ብዛዕባ እዚ መመላኽዒ ኣገባብ ንኽፈልጡ ዝደልዩ ሰባት ዝምልከት ሰፊሕ መምርሒ ይህብ።

ናይ ምጽዓቕ መርፍእ ተኸፊቱ

ምጽዓቕ መርፍእ ንመመላኽዒ ዝኸውን ፍወሳታት ኮይኑ ንቆርበትና ንምብራህ ዝዓለመ ምፍራይ ሜላኒን ብምንካይ ዝዓለመ እዩ። እዚ መርፍእ ብተለምዶ ከም ግሉታቲዮን፡ ቪታሚን ሲን ካልኦት ጸረ-ኦክስጅንን ዝኣመሰሉ ቀመማት ዝሓዙ ኮይኖም፡ ንዝቐለለ ቃና ቆርበት ከም ዘደንፍዑን ሓፈሻዊ ጥዕና ቆርበት ከም ዘመሓይሹን ዝእመኑ እዮም።

ምልዓል ናይ ጻዕዳ መርፍእ

ንቐመማት ምርዳእ .

ምጽዓቕ መርፍእ መብዛሕትኡ ግዜ ዝሓዘ እዩ ። ግሉታቲዮነ ፣ ኣብ ጸላም ከብዲ ብተፈጥሮ ዝፍጠር ሓያል ጸረ-ኦክስጅን ግሉታቲዮነ ኣብ ምውጋድ መርዛም ነገራት ወሳኒ ተራ ዝጻወት ኮይኑ፡ ንሜላኒን ምትእኽኻብ ናይ ምዕጋት ዓቕሙ፡ ንቆርበት ዘብርህ ባህርያት ኣለዎ። ኣብ ጎኒ ግሉታቲዮነ፡ እዞም መርፍእታት እዚኦም ቪታሚን ሲን ካልኦት ጸረ-ኦክስጅንን ከጠቓልሉ ይኽእሉ። ፡ ድምቀት ቆርበት ንምዕባይን ንኦክሲዳቲቭ ጸቕጢ ንምምካትን ብሓባር ዝሰርሑ

ሳዕቤናት ናይ ምጽዓን i nction

1. ናይ ሓጺር ግዜ ሳዕቤናት .

· ናይ ቆርበት ቃና ሓደ ዓይነትነት

መብዛሕትኡ ግዜ ንቆርበትና መርፍእ ምውጋእ ድሕሪ መርፍእ ኣብ ውሽጢ ሓጺር ግዜ ኣብ ቃና ቆርበት ምምሕያሽ ከምዘርኢ ይሕብር። ብዙሓት ተጠቀምቲ ቆርበቶም ዝያዳ ከም ዝዓቢን ጸልማት ቦታታት ከም ዝንኪን እቲ መርፍእ ምስ ተቐበሉ ኣብ ውሽጢ ሒደት መዓልታት ከም ዝንኪ ይሕብሩ። እዚ ዝኾነሉ ምኽንያት ድማ እቶም ዝተወግኡ ቀመማት (ከም ግሉታቲዮንን ቪታሚን ሲን) ንፍርያት ሜላኒን ክዓግቱ ስለዝኽእሉ መልክዕ ነጠብጣብን ዘይምዕሩይ ቃናን ቆርበት ስለዝንኪ እዩ።

· ድምቀት

ድሕሪ እቲ መርፍእ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ድምቀት ቆርበት ብዓቢኡ ይመሓየሽ። እቶም ዝተወግኡ ቀመማት ንመተቦሊዝም ቆርበት ከስፋሕፍሑ ይኽእሉ እዮም፣ እዚ ድማ ቆርበት ልስሉስን ድሙቕን ከም ዝመስል ይገብሮ። ብፍላይ ብጸረ-ኦክስጅን ዝሃብተሙ ቀመማት ኣብ እንጥቀመሉ እዋን፡ እቲ ናይ ቆርበት ተፈጥሮኣዊ ብርሃን ክዓቢ እዩ።

2. ናይ ነዊሕ ግዜ ሳዕቤናት .

· ናይ ጽገና ግዜ

ሳዕቤናት ናይ ምጽዓን መርፍእ ነባሪ ኣይኮነን መብዛሕትኡ ግዜ ድማ ስሩዕ ጽገና የድልዮ። ድሕሪ እቲ ናይ መጀመርታ ሕክምና፡ እቲ ሳዕቤናት ካብ ሰሙናት ክሳብ ኣዋርሕ ክጸንሕ ይኽእል፡ እዚ ድማ ከከም ውልቃዊ ፍልልያት። ውጽኢት ንምዕቃብ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ናይ ጽገና መርፍእ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ሒደት ኣዋርሕ ይምከር።

· ዝተመሓየሸ ቀለም

ብብዙሕ መርፍእ፡ ብዙሓት ተጠቀምቲ፡ ናይ ቀለም ጸገማት ከም ዝተመሓየሸ ረኺቦም እዮም። ንነዊሕ እዋን ምጥቃም ምጽዓቕ መርፍእ በብቑሩብ ንውህለላ ሜላኒን ከጉድልን ንሓፈሻዊ ቃና ቆርበት ከማሓይሽን ይኽእል እዩ፣ ብፍላይ ንኸም ምንዳድ ጸሓይ ወይ ናይ ዕድመ ነጥቢ ዝኣመሰሉ ጸገማት።

3. ንትንበያ ናይቲ ውጽኢት ዝጸልዉ ረቛሒታት .

· ውልቃዊ ፍልልያት

ናይ ኩሉ ሰብ ዓይነት ቆርበት፡ ሕብሪ ቆርበት፡ ጀነቲካዊ ረቛሒታትን ፍጥነት መቦሊክን ዝተፈላለየ ኮይኑ፡ እዚ ድማ ንውጽኢት ምጽጋን መርፍእ ክጸልዎ እዩ። ንኣብነት ጸሊም ቆርበት ዘለዎም ሰባት ርኡይ ለውጢ ንምርኣይ ዝያዳ ሕክምና ከድልዮም ይኽእል እዩ፣ ቀሊል ቆርበት ዘለዎም ሰባት ግን ዝያዳ ርኡይ ሳዕቤን ክህልዎም ይኽእል እዩ።

· ኣነባብራ

ኣነባብራ ኣብ ጥዕና ቆርበትን ጽልዋ ምጽዓንን ዓቢ ጽልዋ ኣለዎ። ሽጋራ ምትካኽ፡ ምስታይ፡ ዘይስሩዕ ስራሕን ዕረፍትን፡ ከምኡ’ውን ድኹም ኣመጋግባዊ ልምዲ ንኹነታት ቆርበት ክጸልዎ ይኽእልን ነቲ ናይ ምጽራይ መርፍእ ዘስዕቦ ጽልዋ ከመዓራርዮ ይኽእል። ብኣንጻሩ፡ ጥዑይ ኣነባብራ፡ ሚዛናዊ ኣመጋግባ፡ እኹል ማይ ምውሳድን ጽቡቕ ስራሕን ዕረፍቲን ሓዊሱ፡ ንውጽኢት ናይቲ መርፍእ ንምዕባይ ክሕግዝ ይኽእል።

· ልምዲ ክንክን ቆርበት

ድሕሪ መርፍእ ዝግበር ልምዲ ክንክን ቆርበት ነቲ ውጽኢት እውን ክጸልዎ ይኽእል እዩ። ንዓይነት ቆርበትካ ዝምችእ ፍርያት ክንክን ቆርበት ምጥቃም፡ ንመከላኸሊ ጸሓይ ኣቓልቦ ምሃብን ቆርበትካ ምጽራይን ነቲ ናይ ምጽዓን ውጽኢት ንምዕቃብ ክሕግዝ ይኽእል።

እቲ ኣገባብ 2019 ተገሊጹ ።

ምምሕዳር ጻዕራም መርፍእ ምውጋእ፡ ንኮክቴል ናይ ቆርበት ዘብርሁ መሳርሒታት ብቐጥታ ናብ ደም ምብጻሕ ዘጠቓልል እዩ። እዚ ኣገባብ እዚ ምስ እዋናዊ ሕክምናታት ክነጻጸር እንከሎ ዝያዳ ቅጽበታውን ርኡይን ውጽኢት ከም ዝህብ ይእመን። እቲ ኣገባብ ብተለምዶ ብፍቓድ ዘለዎ በዓል ሞያ ሕክምና ኣብ ክሊኒካዊ ምድላው ብምክያድ ድሕንነትን ኣድማዕነትን ንምርግጋፅ ይካየድ።

ክህልዉ ዝኽእሉ ረብሓታት

ደገፍቲ መርፍእ ምጽዓቕ ካብ ቆርበት ወጻኢ ዝኾነ ጥቕምታት ይገልጹ፤

· ዋላ ቃና ቆርበት : ምጉዳል ልዕሊ ዓቐን ምልካይ፣ ጸሊም ነጠብጣብን ድንጋገታትን።

· ጸረ-እርጋን ጽልዋታት : ጸረ-ኦክስጅን ንነጻ ራዲካላት ንምምካት ይሕግዙ፣ ምልክታት ዕድመ ምድፋእ ክቕንስ ይኽእል።

· ዲቶክሲፊኬሽን : ካብ ኣካላትና ዝወጹ መርዛማት ነገራት ብምዕባይ ናብ ምምሕያሽ ጥዕና ቆርበት ዝመርሕ።

ሓደጋታትን ኣብ ግምት ዘእተውት ነገራትን .

ዋላ እኳ እቲ ዝንገረሉ ረብሓ እንተሃለወ፡ ምስ መርፍእ ምጽላም ዝተኣሳሰር ክኸውን ዝኽእል ሓደጋታት ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ፤

· ኣለርጂክ ምላሽ : ገለ ውልቀሰባት ንኣካላት ናይቲ መርፍእ ብኣሉታ ምላሽ ክህቡ ይኽእሉ እዮም።

· ጎናዊ ሳዕቤናት : ክኸውን ዝኽእል ጎናዊ ሳዕቤናት ምሕንካስ፣ ቃንዛ ከብድን ረስኒ ቆርበትን የጠቓልል።

· ዘይምህላው : ኣብ ገለ ዞባታት እዞም መርፍእታት ዝምራሕ ኣይኮነን፣ ብዛዕባ ፅሬትን ድሕንነትን ናይቶም ዝተጠቕሙ ፍርያት ስክፍታታት የዕብዩ እዮም።

ብግቡእ ዝተረድአ ውሳነ ምሃብ

ቅድሚ ንመርፍእ ምጽዓቕ ምምራጽ፡ ነዞም ዝስዕቡ ስጉምትታት ኣብ ግምት ኣእቱ፤

· ንሰብ ሞያ ተወከስ : ካብ ብቑዕ ናይ ቆርበት ሓኪም ወይ ወሃቢ ክንክን ጥዕና ምኽሪ ድለ።

· መጽናዕቲ : ቀመማትን ኣገባብን መረጋገጺ መንነት ናይቲ በዓል ሞያን ምርዳእ።

· ኣማራጺታት ምግምጋም : ካልኦት ውሑሳት ናይ ቆርበት-ምድማቕ ኣማራጺታት ከም እዋናዊ ሕክምናታት ወይ ለውጢ ኣነባብራ ዳህስስ።

ተፈጥሮኣዊ ጽባቐ ምሕቋፍ

ንቆርበትና ዝኸውን መርፍእ ንቆርበትና ዝኸውን መንገዲ ዝህብ መንገዲ እኳ እንተሃበ፡ ንጥዕና ቆርበትካ ምዕቃብ ኣገዳሲ ዝኾነ ድሌት ቀሊል ቆርበት ምምዛን ግን ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ተፈጥሮኣዊ ሕብሪ ቆርበትካ ምሕቋፍን ኣብ ሓፈሻዊ ጥዕና ቆርበት ምትኳርን መብዛሕትኡ ግዜ ዝያዳ ዕግበትን ርእሰ-ምትእምማንን ከስዕብ ይኽእል።

መደምደምታ

ምጽዓቕ መርፍእ ንምብጻሕ ቆርበት ንምብጻሕ ዘመናዊ ኣገባብ ይውክል፣ ባህርያት ከም ግሉታቲዮን ዝኣመሰሉ ጸረ-ኦክስጅን ብምጥቃም። ይኹን እምበር፡ ክህሉ ዝኽእል ሓደጋታትን ኣገዳስነት ሞያዊ መምርሕን ካብ መጠን ንላዕሊ ክግለጽ ኣይክእልን። ውሑስ ኣሰራርሓታት ቀዳምነት ምሃብን ብግቡእ ዝተረድአ ውሳነ ምሃብን ከምዚ ዓይነት ሕክምና ዝደልዩ ውልቀሰባት ብሓላፍነት ከም ዝገብሩ ዘረጋግጽ እዩ።

ኣብ መወዳእታ ናብ ብርሃን ቆርበት ዝግበር ጉዕዞ ኣዝዩ ውልቃዊ እዩ። ንሓደ ውስብስብነት መርፍእ ምጽዓቕ ብምርዳእን ንኹሉ ረቛሒታት ኣብ ግምት ብምእታውን፡ ሓደ ሰብ ምስ ዕላማ ጥዕንኡን ጽባቐን ዝሰማማዕ ምርጫታት ክገብር ይኽእል።

FAQ

ሕቶ፡ ብሰብመዚ ሕክምና ምጽዳቕ መርፍእ ይጸድቕ ድዩ?

መልሲ፡ ኣብ ብዙሓት ሃገራት፡ ንመቐለጢ ቆርበት ብወግዒ መርፍእ ብወግዒ ኣይጸድቕን እዩ፡ ኣጠቓቕምኦም ድማ ምቁጽጻር ኣይግበርን።

ሕቶ፡- ሳዕቤናት ምጽላም መርፍእ ክሳብ ክንደይ ግዜ ይጸንሕ?

መልሲ፡- እቲ ንውሓት ግዜ ይፈላለ እዩ፤ ኣካላት ነቶም ዝተወግኡ ንጥረ ነገራት ብተፈጥሮኡ ስለ ዝመሓላለፍ፡ ነቲ ውጽኢት ንምቕጻል ናይ ምጽጋን ግዜ ከድሊ ይኽእል እዩ።

ሕቶ፡ ዝኾነ ሰብ መርፍእ ክጻወር ይኽእል ድዩ?

መልሲ፡ ኩሉ ሰብ ምቹእ ሕጹይ ኣይኮነን። ዝተወሰኑ ናይ ጥዕና ኩነታት ወይ ኣለርጂ ዘለዎም ውልቀሰባት ካብዚ መርፍእ ክወግኡ ይግባእ። ሕክምናዊ ምኽሪ ኣድላዪ እዩ።

ሕቶ፡- ንቆርበትና ዘብርሃሉ ናይ መርፍእ ዘይመርሓብ ኣማራጺታት ኣሎ ድዩ?

መልሲ፡ እወ፡ ኣማራጺታት፡ ንጥዕናን ድምቀትን ቆርበት ዘደንፍዕ ተፈጥሮኣዊ መድሃኒት፡ ከምኡ’ውን ንጥዕና ቆርበትን ድምቀትን ዘደንፍዕ ተፈጥሮኣዊ መድሃኒት፡ እዋናዊ ክሬማት፡ ኬሚካላዊ ቆርበት፡ ፍወሳ ሌዘርን ተፈጥሮኣዊ መድሃኒታትን ይርከብዎም።

ሕቶ፡ ምጽዓቕ መርፍእ ንመላእ ኣካላት ድዩ ዝጸልዎ ወይስ ንገጽ ጥራይ?

መልሲ፡ ኣብ ደም ምጽዓቕ መርፍእ ይዘውር፡ ኣብ ገጽ ጥራይ ዘይኮነስ ኣብ ምሉእ ኣካላትካ ንመልክዕ ቆርበት ክጸልዎ ዝኽእል።